Szkolne Atelier Artystyczne

Młodzi ludzie, którzy przeznaczają swój wolny czas na rozwijanie pasji i zainteresowań znacznie rzadziej podejmują zachowania szkodliwe dla zdrowia. Dobrym przykładem rozwijania pasji jest idea Szkolnego Atelier Artystycznego – w artykule przedstawiamy funkcjonowanie takiego atelier w Gimnazjum nr 73 w Warszawie.

Pomysłodawczynią projektu jest Barbara Kitte-Gajkowska – artysta plastyk – w odpowiedzi na potrzebę rozwijania umiejętności twórczego myślenia i kształcenia artystycznego w polskich szkołach. Jest to oferta artystycznych zajęć pozalekcyjnych prowadzonych w szkole, których realizacja wymaga połączenia wiedzy i umiejętności pochodzących z różnych dziedzin twórczych, m.in. plastyki, muzyki, filmu, grafiki komputerowej czy fotografii. Zajęcia organizowane są przez nauczycieli poszczególnych przedmiotów kierunkowych, często wspieranych przez szkolnego psychologa czy pedagoga.

Początek

Pomysł założenia Szkolnego Atelier Artystycznego w naszym Gimnazjum był odpowiedzią na potrzeby uczniów, którzy chcieli rozwijać się w różnych dziedzinach sztuki jednocześnie. Początkowo, twórczy krajobraz szkoły zbudowany był przez rozmaite grupy artystyczne, plastyczne, graficzne, teatralne czy filmowe, które działały raczej niezależnie. Idea integracji została zgłoszona przez uczniów tzw. koła filmowego. Pomysł ten powstał właśnie ze względu na interdyscyplinarny charakter tej dziedziny sztuki. Młodzi filmowcy często uczęszczali jednocześnie na zajęcia plastyczne i aktorskie prowadzone w szkole. Z czasem okazało się, że rozmaite pomysły i projekty artystyczne prowadzone w tych grupach uczniów przenikają się i uzupełniają, stąd zrodziła się potrzeba dialogu pomiędzy nimi. Tak powstała idea Szkolnego Atelier jako otwartej pracowni różnych projektów artystycznych.

Organizacja

Projekt przeznaczony jest dla wszystkich uczniów, którzy zainteresowani są zespołową, warsztatową pracą nad artystycznymi projektami w szkole. Uczniowie od momentu tworzenia pomysłu do końcowej prezentacji efektów działań pracują samodzielnie, przy wsparciu warsztatowym, merytorycznym i pedagogicznym nauczycieli przedmiotów kierunkowych. W roku szkolnym 2010/11 do Szkolnego Atelier w Gimnazjum 73 należało ok. 30 osób (w tym 5 absolwentów). Spotkania odbywały się w miarę możliwości regularnie, co tydzień, trwały ok. 3 godziny. Ogółem, cykl warsztatów objął ok. 140 godzin zajęć pozalekcyjnych. Oprócz regularnych spotkań w szkole, co 2-3 miesiące organizowane były weekendowe, kilkugodzinne warsztaty fotograficzne czy filmowe. Opiekunami Szkolnego Atelier są: nauczyciel plastyki Elżbieta Ptasznik, nauczyciel informatyki Katarzyna Sobień, i pedagog szkolny Magdalena Wójcik. Dzięki nawiązaniu współpracy z różnymi instytucjami kulturalnymi, istnieje możliwość wsparcia niektórych działań przez zawodowych artystów. Ta współpraca jest również niezwykle istotna przy prezentacji efektów działań uczniów szerszej publiczności, podczas festiwali, przeglądów, konkursów itp.

Działania

Uczniowie należący do Szkolnego Atelier mają możliwość wykorzystania do realizacji swoich pomysłów różnych technik artystycznych – filmowych, plastycznych czy graficznych. Ta różnorodność działań powoduje, że młodzi ludzie mogą odkryć i wybrać najlepszą dla siebie drogę ekspresji artystycznej. Zdarza się również, że na zajęcia Atelier przychodzą uczniowie niebiorący bezpośrednio udziału w pracach artystycznych, ale z powodzeniem kształcą tam swoje umiejętności organizacyjne lub przywódcze. Dla tych uczniów wartościowa i atrakcyjna może okazać się np. pomoc przy organizacji różnych imprez, kontakt z instytucjami i mediami czy dokumentacja działań grupy1).

Oferta zajęć Szkolnego Atelier jest różnorodna. Projekty, których celem jest realizacja filmu, wspierane są praktyczną nauką pracy z kamerą, montażu, warsztatu aktorskiego, zasad pisania scenariusza i storyboardu (scenopisu rysunkowego). Osoby zainteresowane fotografią mogą przygotowywać wystawę zdjęć, jednocześnie poznając zasady pracy w studiu fotograficznym, oświetlenia, pracy z modelem. Zajęcia z zakresu grafiki komputerowej umożliwiają sprawne poruszanie się w tworzeniu fotomontażu, animacji, ilustracji, obróbce zdjęć. Uczniowie, których pasją jest przede wszystkim malarstwo czy rysunek mogą korzystać z zasobów pracowni plastycznej. Tematyka prac uczniów jest dowolna, zakłada się jednak, że ich efekty będą wartościowe pod względem artystycznym (wysoki poziom wykonania, oryginalność) i społecznym (walory profilaktyczne, prospołeczne).

Profilaktyka

W okresie gimnazjum dokonuje się zwykle zmiana „dziecięcych” form doświadczania siebie i świata, poszukiwane są nowe cechy budujące tożsamość, wzrasta poczucie autonomii i sprawstwa. Ta zmiana wymaga jednak odpowiedniego „lustra społecznego”. Zwykle są nim grupy rówieśnicze, które mogą sprzyjać prawidłowemu rozwojowi lub zwiększać ryzyko zachowań problemowych. Szkolne Atelier jest przykładem konstruktywnej grupy młodzieżowej, w której z powodzeniem mogą być realizowane potrzeby przynależności do grupy rówieśników o podobnych zainteresowaniach i celach. Często etapy realizacji projektu artystycznego współwystępują z kolejnymi fazami rozwoju grupy. Od integracji, czyli okresu nawiązywania relacji, tworzenia struktury, określenia norm (faza konceptualizacji) poprzez fazę konfliktu i tworzenia podzespołów, aż do pełnego i w miarę możliwości harmonijnego współdziałania, którego uwieńczeniem jest prezentacja efektów grupowego działania.

Młodzi ludzie są zwykle otwarci na poznawanie różnych opinii, konfrontowanie własnych poglądów, określanie wartości. W programie Szkolnego Atelier jest więc sporo przestrzeni dla dyskusji, dzielenia się emocjami, pracy nad rozwiązaniem zagadnień społecznych czy osobistych. Rozwój samoświadomości i refleksji nad znaczeniem swoich działań twórczych jest formą arteterapii, która sprzyja pracy profilaktycznej i wychowawczej z uczniami.

Sukcesy

Do tej pory powstało w gimnazjum wiele ciekawych projektów, np. „Powstanie Warszawskie. Czas zatrzymany”, w którym znalazło się miejsce zarówno na film dokumentalny, spektakl teatralny ukazujący Powstanie z punktu widzenia kobiet, wystawę prac malarskich i murali powstańczych oraz koncert muzyczny. W minionym roku szkolnym działania Szkolnego Atelier zostały zaprezentowane i uhonorowane nagrodami na kilku konkursach i festiwalach filmowych, m.in. na IV Praskim Festiwalu Filmów Młodzieżowych, Międzynarodowym Festiwalu Filmów Młodzieżowych „Dozwolone do 21” czy Interdyscyplinarnym Konkursie „Efekt Motyla”.

Rekomendacje

Doświadczenia Szkolnego Atelier w Gimnazjum nr 73 w Warszawie mogą być wskazówką do tworzenia tego typu oferty w innych szkołach. Taka struktura otwiera możliwości indywidualnej ekspresji twórczej i wspólnej pracy w grupie osób o podobnych zainteresowaniach. Szkolne Atelier Artystyczne może stać się również atrakcyjnym dla młodzieży miejscem spotkań. W Gimnazjum nr 73 uczniowie oraz absolwenci podczas realizacji poszczególnych projektów spotykają się także poza wyznaczonymi ramami zajęć – w ferie, czy w wakacje. Sytuacje, w których młodzi ludzie zachęcają nauczycieli i pedagogów do organizowania dodatkowych godzin twórczej i ciekawej pracy wydają się najlepszą rekomendacją do tworzenia Szkolnych Atelier.

Autorka jest psychoterapeutką, doradcą zawodowym, pedagogiem. W ramach Szkolnego Atelier Artystycznego Gimnazjum nr 73 w Warszawie prowadzi zajęcia filmowe. Współpracuje z Pracownią Profilaktyki Młodzieżowej „Pro-M” Instytutu Psychiatrii i Neurologii w Warszawie.

Opublikowano za zgodą ETOH Fundacji Rozwoju Profilaktyki, Edukacji i Terapii Problemów Alkoholowych.
Publikacja pierwotna: miesięcznik „Remedium” nr 2/2012.

Przypisy

Przypisy
1 http://gimnr73.edu.pl/atelier.php
Skip to content